PARAFIA POD WEZWANIEM ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO W KARWI
Karwia jest miejscowością wypoczynkową, leży nad samym morzem w woj. Pomorskim – 5 km. na zachód od Jastrzębiej Góry a 15 km. od Władysławowa i 20 km. od Swarzewa – Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskiego Morza. Wieżdżając do Karwi widać wieżę Kościoła parafialnego – któremu patronuje św. Antoni z Padwy.
Dlaczego miejscowość nazywa się Karwia. Starosłowiańska nazwa wioski – „Karwen” oznacza „krowi róg” dlatego, że na rozległych łąkach których wokół Karwi było dużo rolnicy wypasali liczne stada krów. Najwcześniejsza wzmianka o Karwi pochodzi z roku 1274 i zawarta jest w informacji o określeniu granicy polskiego Goszczyna a dotyczy Karwieńskich Błot. Według miejscowej legendy w okolicy „Karwen” miała się odbyć niewielka bitwa między oddziałem polskim pod dowództwem Piotra Dunina a oddziałem krzyżackim. Bardziej prawdopodobne wydaje się dane pochodzące z r. 1599 związane ze sprowadzeniem osadników holenderskich. Potwierdzenie ich znajduje się w otrzymanych dokumentach z Archiwum Monachijskiego.
PRZYNALEŻNOŚĆ KOŚCIELNA
Wioska Karwia do r. 1957 należała oddalona o 12 km. do Parafii p.w. Marii Magdaleny w Strzelnie, która powstała w latach (1724-26). Parafia Karwia należała do dekanatu Puck a od ponad 20 lat do dekanatu Żarnowiec.
Jan Paweł II 25.03.1992 r. bullą – „Totus tuus Poloniae populus” dokonał nowej organizacji Kościoła w Polsce. Erygował 8 nowych metropolii w tym Archidiecezję Gdańską, której I-szym Abpem został mianowany 25.03.1992 r. dotychczasowy Bp gdański Tadeusz Gocłowski. Parafia Karwia, parafie całego dekanatu zostały wyłączone z diecezji Chełmińskiej i włączone do Arch. Gdańskiej.
BUDOWA KOŚCIOŁA I POWSTANIE PARAFII W KARWI
Z powodu długiej drogi z Karwi do Kościoła w Strzelnie boleśnie odczuwali Karwianie i nie tylko bo i również liczni wypoczywający wczasowicze. Dzięki staraniom mieszkańców wsi i wczasowiczów władze państwowe udostępniły do celów kultu sale w starej szkole. Msze św. w okresie letnim były odprawiane codziennie a poza latem tylko w Niedzielę. Ostatnią odprawił Ks. Prob. Anastazy Kręcki ze Strzelna w październiku 1939 r. Starania o budowę własnej świątyni mieszkańcy czynili już od 1936 r. ofiarując grunt i gromadząc potrzebne materiały. Upragniony Kościół miał stanąć u zbiegu dzisiejszych ulic Kopernika i W. Polskiego. Niestety z racji wojny zgromadzone materiały zostały rozgrabione a ówczesny Proboszcz aresztowany przez okupanta.
Po zakończeniu wojny Maria i Ksawery Wittbrodt, mieszkańcy wsi Karwia, ufundowali nową działkę o powierzchni 2754 m kw. pod budowę Kościoła. Urząd wojewódzki w Gdańsku pismem z dn. 08.10.1948 r. zezwolił na pobudowanie Kościoła w ciągu 2 lat w wielkości na 500 osób. I tak się stało. Pod koniec 1950 r. ukończono w stanie surowym budowę Kościoła pod nadzorem murarza Augustyna Lange z Karwi. Na początku września 1950 r. miało miejsce uroczyste poświęcenie i Ks. Kazimierz Szyndler odprawił I-szą mszę św. a Kościółek w Karwi stał się filią Kościoła parafialnego w Strzelnie.
Jesienią 1955 r. Kaplicę – Kościół w Karwi wizytował ówczesny Ordynariusz Diec. Chełmińskiej Ks. Bp Kazimierz Józef Kowalski. Po zapoznaniu się z całą historią budowy Kościoła i sytuacji mieszkańców uznał że, Karwia mogłaby być samodzielną Parafią. Wówczas wcześniej napisał m. innymi:
„Powrót ziemi pomorskiej do łączności z Rzeczypospolitą Polską sprawia, że wybrzeże nasze wspaniale się rozwija szczególnie okolice Gdyni ze względu na porty, jak i też z powodu położenia nad morzem, szybko się rozbudowują i zaludniają nowymi mieszkańcami i licznymi letnikami. Z tego też powodu, aby zadość uczynić nowym wymogom duszpasterskim polecam m. innymi zbudować kościółek we wsi Karwia nad pełnym morzem w pow. Puckim”.
I tak dekretem z dn. 15.05.1957 r. Ks. Bp powołał do życia nową wspólnotę parafialną mianując I-szym Proboszczem Ks. Prefekta puckiego Ks. Edmunda Wesołka pochodzącego ze Żnina. W skład nowej Parafii weszły wioski: Ostrowo, Karw. Błota rząd I i II oraz Sławoszynko.
WYPOSAŻENIE KOŚCIOŁA
Było bardzo skromne jak to w dzień konsekracji Kościoła – (15.05.1997) wspomniał jeden z najstarszych parafian p. Klemens Wittbrodt – (jeden z członków Komitetu budowy Kościoła). Ks. Wesołek i jego następcy upiększali Kościół swoimi oryginalnymi pomysłami i twórczą inwencją podczas sprawowania swojego urzędu.
Przedmiotem kultu jest:
- -figura św. Antoniego zakupiona w latach 1952-54. obecnie mieści się w prezbiterium Kościoła.
- -Feretron procesyjny z najstarszym obrazem św. Antoniego – (renowacja w r. 2004 a poświęcenie 04.09.2004 r.) pochodzi sprzed II wojny światowej i znajdował się najpierw Sali „starej szkoły”.
- - Relikwiarz zabytkowy – (inicjały „A. B. 1793”) zawiera część szaty św. Antoniego. Pochodzenie nieznane. Relikwiarz w 1982 przywiózł Ks. Kard. Franciszek Macharski z Krakowa, który przez 30 lat spędzał urlop w Karwi.
- Pasyjka Ukrzyżowanego Chrystusa, dzieło mistrza Doeringa z Wejherowa – (1920 r.) otrzymała Parafia ze starego Kościoła we Władysławowie i znajduje się na krzyżu, na centralnej ścianie prezbiterium Kościoła,
- Tabernakulum – (w 1973 r.) – fundatorem jest Ks. Infułat Teofil Kurowski z Krakowa, który wypoczywał w Karwi.
- Trzy dzwony: „Edmund” na pamiątkę I-szego proboszcza z racji roku świętego
- 1974-75 , „Jan” – na pamiątkę 25-lecia istnienia Kościoła par. w Karwi i „Antoni” na pamiątkę nawiedzenia cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej R. 1989.
- (Fundatorzy dzwonu „Antoni” to Ks. Prałat Henryk Jankowski – Prob. Par. św. Brygidy, organista Jan Karsznia, Parafianie, Ks. Prob. Kan. Bolesław Lewiński).
- Elektroniczny napęd dzwonów wykonała firma – „Rduch” z Śląska w kwietniu 2006 r.
- W r. 1979 – powiększono Kruchtę Kościoła i dobudowano wieżę.
- W kwietniu 1997 przed konsekracją Kościoła – (15.05.1997 r) został zrobiony nowy dach i pokryty blachodachówką.
- na przełomie kwietnia i maja 2009 r. firma p. Lanc z Leśniewa zabezpieczyła wieżę Kościoła przed wilgocią i grzybem i zrobiła tynkiem szlachetnym elewację wieży i Kościoła. Kościół wzbogacił się nowy przedsionek z cegły klinkierowej.
PROBOSZCZOWIE PARAFII W KARWI
Ks. Prob. Edmund Wesołek – (24.04.1957 – 31.01.1974)
Ks. Proboszcz Edmund Wesołek (ur. 28.10.1916 w Żninie ). Wyświęcony na kapłana w Pelplinie dnia 29.01.1950 r. przez Ks. Bpa Chełmińskiego Kazimierza Józefa Kowalskiego. Po święceniach został skierowany na placówkę wikariuszowską do Pucka. W Pucku jako wikariusz był Prefektem w Liceum Ogólnokształcącym. Po 7-u latach został dekretem z dn. 15.05.1957 r. ustanowiony Administratorem nowo powołanej Parafii w Karwi.
W Karwi przypadła mu w udziale zaszczytna ale i trudna misja organizowania duszpasterstwa w nowo utworzonej wspólnocie parafialnej. Proboszcz z organistą Janem Karsznia pochodzący z Pucka najpierw wynajmował mieszkanie w domu państwa Styn, gdyż dopiero jesienią 1958 r. można było zamieszkać w niewykończonej jeszcze plebanii. Ks. Wesołek zaprowadził odnowę soborową w parafii. Jak mówią najstarsi parafianie sam głosił liczne rekolekcje i nauki stanowe. Ożywił cześć dla Eucharystii i Matki Najświętszej. Szerzył oświatę religijną przez rozprowadzanie znacznej ilości egzemplarzy Pisma św., czasopism katolickich i wypożyczanie książek. Chętnie gościł na plebani księży wakacjuszy. Niespodziewanie odwołany do wieczności 31.01.1974 spoczywa na cmentarzu w Ostrowie.
Ks. Kanonik Bolesław Lewiński (19.09.1922 - 19.03.1992) Ur. się w Tyłowie w rodzinie Emilii i Leona. Państwo Lewińscy mieli 14-ro dzieci. Ojciec Ks. Bolesława w latach międzywojennych był policjantem. Szkołę podstawową ukończył w Krokowej. Tzw. „Małą maturę” uzyskał w Wejherowie w r. 1939. W czasie okupacji niemieckiej pracował jako drwal. Po zakończeniu II wojny światowej Ks. Bolesław w 1946 r. ukończył szkołę średnią i otrzymał świadectwo maturalne. W tym samym roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie. Święcenia Kapłańskie otrzymał w Pelplinie z rąk ówczesnego Ks. Bpa Kazimierza Józefa Kowalskiego 23.12.1950 r.
Pierwsza placówką wikariuszowską było Chełmno n. Wisłą. Po 4-ech latach otrzymał samodzielną Parafię w Dąbrówce Królewskiej k. Grudziądza. Po trzech i pół roku został przeniesiony do Dąbrówki Sępoleńskiej na tzw. Krajnę k. Chojnic. Tam minęły kolejne 3 lata po których z wielką radością został skierowany w swoje strony do Łebcza – (1962 r.). Kolejną placówką było Wejherowo – budowa w niełatwych czasach Kościoła na który ówczesne władze nie pozwoliły. Po śmierci Ks. Wesołka w 1974 r. został skierowany do Karwi.
W Karwi duszpasterzował w okresie wielkich i trudnych przemian społeczno - politycznych zachodzących w naszej ojczyźnie. Gorący czciciel Matki Bożej, Opiekunki Rybaków i marynarzy oraz Królowej Polskiego Morza sławił Panią Swarzewską w pieśni "Rano, gdy morze się budzi".
Stałym gościem w Plebani w Karwi za czasów Ks. Bolesława był Ks. Kard. Franciszek Macharski z Krakowa.
Zmarł nagle w uroczystość św. Józefa 19.03.1992 r. Zgodnie ze swą wolą spoczął na cmentarzu w Pucku.
Ks. Kanonik Zygmunt Jankowski (ur. 01.05.1955 w Bytowie. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk Ks. Bpa Mariana Przykuckiego – 30.05.1982 r. w Pelplinie. Po święceniach pracował najpierw w Nowej Cerkwi k. Pelplina, potem w Toruniu, Rumi, Grudziądzu, Pruszczu Pomorskim a Od roku 1989 pracował jako wikariusz w tutejszej wspólnocie parafialnej. Po śmierci Ks. Lewińskiego został mianowany 28.03.1992 r. jej proboszczem.
To za Jego przyczyną i pod jego przewodnictwem karwieńscy parafianie od 1992 r. zaczęli pielgrzymować pieszo do Sanktuarium Królowej Morza w Swarzewie.
Przeprowadził dzieło odnowy elewacji zewnętrznej kościoła i pozostałych budynków parafialnych – (na plebanii nowy dach z płaskiego na spadzisty) a także zmienił całkowicie wystrój wnętrza świątyni. W 1994 r. (patrz zdjęcia) wystrój metaloplastyki zamieniono na marmur – tzw. „Biała marianna”.
Z racji przyjazdu z roku na rok wielu wczasowiczów i letników Ks. Proboszcz ze względu na szczupłość miejsca w Kościele na zakrystią wybudował Kaplicę letnią w której 26.06.1999 r. mszę św. sprawował Ks. Abp Tadeusz Gocłowski – Metropolita Gdański. Była to pierwsza msza św. sprawowana w tej kaplicy podczas której ks. Arcybiskup otworzył i poświęcił: kaplicę, ołtarz, mury i plac przy kościele.
Tradycje parafialne.
- w Adwencie przed roratami śpiewanie głównie przez dzieci Godzinek o Niepokalanym Poczęciu N.M.P.,
- 06.12. – św. Mikołaj rozdaje dzieciom paczki,
- w okresie Bożego Narodzenia – w Kościele i Szkole wystawiane są Jasełka,
- w Uroczystość Trzech Króli – kolędnicy misyjni nawiedzają rodziny całej Parafii zbierając ofiary na misje św.,
- w W. Poście – w Piątki Droga Krzyżowa dla dzieci i dorosłych a w Niedziele – przed każdą Mszą św. śpiew 1 cz. Gorzkich Żali.
- we Wtorki całego roku – nowenna do św. Antoniego,
- w Środy – nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, w Piątki – koronka do Miłosierdzia Bożego,
- 13-go każdego miesiąca – różaniec fatimski, procesja – (od maja do października) iMsza św. zbiorowa ku czci Matki Bożej Fatimskiej,
- w Uroczystość ŚŚ. Młodzianków – 28.12. – błogosławieństwo małych dzieci i obdarowywanie dzieci słodyczami,
- w dzień św. Krzysztofa – (25.07), błogosławieństwo i poświęcenie pojazdów mechanicznych, motocykli i rowerów,
- dzień chorych – (11.02.) – nabożeństwo wraz z błogosławieństwem ludzkim,
- w dzień ślubu – kiedy panna młoda, która nosiła z koleżankami feretron – żegna sięz nim.
- od 1992 r. rozpoczęło się piesze pielgrzymowanie do Swarzewa – Sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskiego Morza,
Szczególne wydarzenia w Parafii.
- 19–27.09.1957 – pierwsze misje św. pod hasłem – „Wypełnij, coś przyrzekł”.
- 1961 – pierwsze nawiedzenie cudownego Obrazu Jasnogórskiego w Parafii,
- 1963 – delegacja z parafii na Jasnej Górze – czuwanie soborowe,
- 07.11.1965 – oddanie Parafii w macierzyńską niewolę Maryi za wolność Kościoła,
- 30.08.1989 – drugie nawiedzenie Matki Bożej Częstochowskiej,
- 24.09.1990 – wizytacja kanoniczna - przez (Ks. Bpa Andrzeja Śliwińskiego – Sufragana) i ostatnia przed podziałem diecezji przez Biskupa diecezji Chełmińskiej,
- 02.06.1994 r. – w Uroczystość Bożego Ciała został przez Ks. Prob. Zygmunta Jankowskiego poświęcony nowy Krzyż w miejsce starego, który był na tym miejscu 50 lat,
- 19.03.1995 r. – wizytacja kanoniczna przez Ks. Bpa Zygmunta Pawłowicza, I-sza po podziale diecezji przez Biskupa Gdańskiego,
- 18/19.03.1996 – nawiedzenie relikwii św. Wojciecha,
- 13.03. – 02.05.1997 – remont i zmiana dachu na Kościele,
- 15.05.1997 – konsekracja po 40 latach przez Ks. Abpa Tadeusza Gocłowskiego - Kościoła i ołtarza oraz w tym dniu Jubileusz 50-lecia pracy organisty Jana Karsznia.
- 29.06.1997 r. – została odprawiona przez Ks. Prob. Zygmunta Jankowskiego
- I-sza Msza św. w Ostrowie naprzeciw cmentarza z racji licznie wypoczywających tamWczasowiczów. Od tego dnia aż do powstania nowej Parafii (24.06.2001 r) przezokres letni – (lipiec i sierpień) w Niedziele i Święta) były sprawowane msze św.
- 26.06.1999 r.- otwarcie Kaplicy letniej. Mszę św. sprawował Ks. Abp Tadeusz Gocłowski – Metropolita Gdański. Była to pierwsza msza św. sprawowana w tej kaplicy podczas której ks. Arcybiskup otworzył i poświęcił: kaplicę, ołtarz, mury i plac przy kościele.
- 01.08.2000 r. – dokonano notarialny zapis działki pod budowę nowego Kościoła wOstrowie w obecności Ofiarodawcy p. Amandusa Jeka, p. Burmistrza Adama Drzeżdżona, Notariusza i Ks. Prob. Z. Jankowskiego,
- 12.02.2000 r. – wizytacja kanoniczna – (Ks. Bp Zygmunt Pawłowicz).
- 02.-10.12.2000 r. – misie św. wielkiego Roku Jubileuszowego – Misje głosił O. Leon Praczyk ze Zgromadzenia OO. Filipinów z Gostynia.
- 24.06.2001 – dekretem Ks. Abpa T. Gocłowskiego powstała nowa Parafia w Ostrowie p.w. N. M. P. Niepokalanej - wyłączona z Karwi. Proboszczem został ustanowiony Ks. Andrzej Buja pochodzący ze Starzyna,
27.09. – 13.10.2001 r. – parafialna pielgrzymka do Fatimy i przywiezienie Figury Matki Bożej, którą z racji odnowienia misji św.(09–13.12.2001 r) poświęcił O. Robert Klemens – Filipin. O. Robert poświęcił również nowy ornat przywieziony z Fatimy oraz Sztandar różańcowy Róż Matek. - 01.09.2001 r. – Ks. Abp T. Gocłowski dokonał uroczystego otwarcia i poświęcenia kaplicy w Ostrowie – dawnej szkole.
- od stycznia do kwietnia 2003 – kapitalny remont wewnątrz Kościoła + malowanie.
- 29.11.- 06.12.2003 – peregrynacja obrazu Chrystusa Miłosiernego wraz z rekolekcjami.
- 04.09.2004 r. – został poświęcony nowy feretron przez Ks. Prob. Z. JankowskiegoZ zachowaniem obrazu św. Antoniego i Matki Bożej Częstochowskiej.
- 24-25.06.2006 r. – pierwsze w parafii Karwia święcenia kapłańskie i prymicje Ks. Bartłomieja Wittbrodt.
- 15.07.2006 r – wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy kościół w Ostrowie. Ceremonii dokonał Ks. Abp T. Gocłowski a kamień z Nazaretu przywiózł Ks. Prob. Z. Jankowski.
- 20.05.2007 – 50-lecie istnienia Parafii i 25-lecie kapłaństwa obecnego Ks. Prob. Zygmunta Jankowskiego. Uroczystościom przewodniczył Ks. Abp T. Gocłowski.
- 04.11.2007 r. – Ks. Abp T. Gocłowski mianował Ks. Prob. Z. Jankowskiego Kanonikiem Honorowym Kapituły Kolegiackiej Wejherowskiej w Wejherowie.
- 19.03.2008 r. – Ks. Prob. Z. Jankowski poświęcił nowy sztandar Ojców różańcowych z Karwi.
- 13-14.06.2009 r. – prymicje i święcenia kapłańskie Ks. Piotra Zaczka z Ostrowa.(w Karwi: ochrzczony 16.04.1984 r., przyjęty do I-szi komunii św.02.05.1993 r., Bierzmowany 16.03.1999 r.).
- Misje św. od 20 - 27.03.2010 r. - głosił O. Zdzisław Duma Kapucyn ze Zgromadzenia Braci Mniejszych.
- wyzitacja kanoniczna - 15.05.2010 r. - J. E. Ks. Abp Sławoj Leszek Głódź- Metropolita Gdański.
- w lipcu 2011 - Kościół wzbogacił się o nową posadzkę granitową - układała firma Wolski z południa Polski
- doprowadzenie gazu do Kościoła i instalacja grzewcza w październiku 2011 r.
- od listopada I Niedzieli Adwentu 2011 r. - ogrzewanie Kościoła.
- 01.05.2013 r. poświęcenie nowego Krzyża przez Ks. Prob. Zygmunta Jankowskiego w Karw. Błotach II.
- 05-06.2016 wizytacja kanoniczna - dokonała J. E. Ks. Bp Wiesław Szlachetka.
- I Niedziela lipca 2016 r. Poświęcenie Kaplicy wraz z Pierwszą Mszą Św. na boisku sportowym Karw. Błotach II.
- 07.10.2017 r. - Różaniec do Granic - został odmówiony przy brzegu Bałtyku.
- Parafia doroczną Uroczystość Odpustowa ku czci Św. Antoniego przeżywa 13.06. Od roku 1983 w Parafii mieszkają siostry zakonne ze Zgromadzenia św. Elżbiety – (prowincja poznańska). Dom siostrom Elżbietankom przekazał w 1983 r. organista Jan Karsznia jako akt darowizny. Obecnie jest domem filialnym Domu Prowincjonalnego w Poznaniu.